Engelli bireyler için doğal afet bilinci, hem afetlerin engelliler üzerindeki etkileri hem de engellilerin afetlere karşı hazırlıklı olması açısından önemlidir. Doğal afetler, deprem, sel, yangın, çığ, kuraklık gibi olayları kapsar ve ani ya da yavaş gelişebilir.
Doğal afetler, herkesi etkileyen olaylardır, ancak engelli bireyler için zorluklarla karşı karşıya kalma potansiyeli daha yüksektir. Engellilik durumu, hareketlilik kısıtlamaları, işitme veya görme engeli gibi faktörlere bağlı olarak afetlere hazırlık, tahliye ve acil durum yönetimi süreçlerinde ekstra dikkat gerektirir.
Engelli Bireyler İçin Doğal Afet Bilincini Sağlayacak Önlemler
Hazırlık: Engelli bireyler, bir afet durumunda kendilerini güvende tutmak için önceden gerekli hazırlıkları yapmalıdır. Bu, bir acil durum çantası hazırlamak, ilaçların ve tıbbi cihazların yeterli miktarını stoklamak, iletişim planlarını koordine etmek ve acil durum gereksinimlerini belirlemek gibi adımları içerebilir.
Tahliye: Engelli bireyler, tahliye sürecinde özel ihtiyaçlarına uygun destek ve yardım almalıdır. Tahliye merkezlerinin ve sığınakların, engelli erişilebilirliği ve ihtiyaçları göz önünde bulundurduğundan emin olunmalıdır. Evde kalanlara önceden bilgi verilmesi ve onların güvende kalması için gerekli düzenlemelerin yapılması önemlidir.
İletişim: İletişim, afet sırasında hayati önem taşır. Engelli bireyler, iletişim gereksinimlerini ve tercihlerini paylaşmalıdır. İşitme engelliler için işaret dili tercümanları veya yazılı metin çeviricileri, görme engelliler için sesli talimatlar veya dokunmatik metinler, iletişimi kolaylaştırabilir.
Acil Durum Planı: Her engelli bireyin, aile fertleri ve yakınlarıyla birlikte bir acil durum planı oluşturması önemlidir. Bu plan, ihtiyaçlarını ve engellerini göz önünde bulundurarak, güvende kalmalarını ve mümkün olan en iyi destek ve korumayı sağlamayı hedefler.
Toplum Destekleri: Toplumun afetlere hazırlık ve müdahale süreçlerinde engelli bireylere destek olması önemlidir. Engellilik konusunda farkındalığı artırmak, erişilebilirlik standartlarını iyileştirmek ve afet yönetimi ekiplerine engellilik konusunda eğitim vermek, daha kapsayıcı ve etkili bir afet müdahalesi sağlayabilir.
Doğal Afetlerde Engelli Bireylerin İhtiyaçları Nasıl Karşılanır?
Doğal afetlerde, engelli bireylerin ihtiyaçlarını ön planda tutmak ve onlara yardımcı olmak önemlidir. Herkesin güvenliği ve sağlığı için engelli bireylere duyarlı bir afet yönetimi yaklaşımı benimsenmelidir.
Engelli bireyler için doğal afet bilinci sağlanırken afetlerde engelli vatandaşlarımızın ihtiyaçları, afet öncesi, sırası ve sonrasında farklılık göstermektedir.
Afet öncesi ihtiyaçlar
- Afetlere karşı bilinçlendirme ve eğitim
- Afet planlarının engellilerin durumuna göre hazırlanması
- Engellilerin afet anında iletişim kurabilecekleri kanalların sağlanması
- Engellilerin afetlere uygun malzeme ve ekipmanların temin edilmesi
- Engellilerin güvenli bölgelere ulaşımının kolaylaştırılması
Afet sırasındaki ihtiyaçlar
- Engellilerin afet anında yapılması gerekenleri bilmeleri
- Engellilerin afet anında kendilerini koruyabilecekleri alanlara ulaşmaları
- Engellilerin afet anında yardım çağırabilecekleri yöntemlere sahip olmaları
- Engellilerin afet anında kurtarma ekipleri tarafından kolayca fark edilmeleri
- Engellilerin afet anında özel gereksinimlerinin karşılanması
Afet sonrasındaki ihtiyaçlar
- Engellilerin afet sonrasında sağlık hizmetlerine öncelikli erişimi
- Engellilerin afet sonrasında psikolojik ve sosyal destek alması
- Engellilerin afet sonrasında barınma, beslenme, giyim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması
- Engellilerin afet sonrasında normal yaşamlarına dönebilmeleri için gerekli desteklerin sağlanması
Engelli bireyler için doğal afet bilinci sağlanırken bu ihtiyaçların karşılanması için devlet, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve engelli bireyler ve aileleri arasında işbirliği ve koordinasyon gerekmektedir. Ülkemizde bu konuda çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Örneğin, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, engellilere yönelik bilgilendirme rehberleri hazırlamıştır. AFAD, engellilere yönelik afet bilinci eğitimleri vermektedir. Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı, engellilere yönelik afete hazırlık ve kurtarma yöntemleri geliştirmektedir.
Engellilerin Afetlere Karşı Hazırlıklı Olmaları İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Engelliler, doğal afetlerde daha fazla risk altındadır. Çünkü engellilerin afete maruz kalma, kaçma, kurtulma, yardım alma ve toparlanma şansları daha düşüktür. Engelli bireyler için doğal afet bilinci için engellilerin afetlere karşı hazırlıklı olmaları için şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Engellilerin ihtiyaçlarına uygun afet planları ve yönetmeliklerin oluşturulması
- Engellilerin afet eğitimlerine katılımının sağlanması
- Engellilerin afet anında iletişim kurabilecekleri kanalların geliştirilmesi
- Engellilerin afet sonrasında psikolojik ve sosyal destek alabilecekleri mekanizmaların kurulması
- Engellilerin afetlere uygun malzeme ve ekipmanların temin edilmesi
Engellilerin Afetlere Hazırlıklı Olmaları İçin Bizim Yapabileceğimiz Şeyler Nelerdir?
- Engellilerin afetlere karşı bilinçlendirilmesine ve eğitilmesine katkıda bulunun. Afetler hakkında bilgi edinin ve engelli yakınlarınızla paylaşın. Afetlerde yapılması gerekenleri öğrenin ve öğretin.
- Engellilerin afet planlarına dahil edilmesini sağlayın. Engelli yakınlarınızın afet öncesi, sırası ve sonrasında ihtiyaç duyabilecekleri destek ağı, iletişim kanalları, malzeme ve ekipmanları, güvenli bölgeleri ve buluşma yerlerini belirleyin.
- Engellilerin afetlere uygun malzeme ve ekipmanlarını temin edin veya yardımcı olun. Engelli yakınlarınızın afet çantasında gerekli yiyecek, su, ilaç, ilk yardım malzemeleri, fener, düdük, acil durum kartları, önemli evrakların kopyaları gibi eşyalar bulundurun.
- Engellilerin afet anında kendilerini koruyabilecekleri alanlara ulaşmalarına yardım edin. Engelli yakınlarınızın evdeki veya iş yerindeki en güvenli yerleri bilmelerini sağlayın. Afet anında onları güvenli bir yere götürün veya kurtarma ekiplerine haber verin.
- Engellilerin afet sonrasında sağlık, psikolojik, sosyal ve ekonomik desteklere erişimlerini kolaylaştırın. Engelli yakınlarınızın afet sonrasında sağlık kurulu raporlarını yenilemelerine veya alabilmelerine yardımcı olun. Onlara psikolojik ve sosyal destek verin veya verilmesini sağlayın. Barınma, beslenme, giyim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunun.
Engelli bireyler için doğal afet bilinci oluşturulması toplumun bu alanda bilinçlendirilmesi, engelli bireyler için çok önemlidir.