Görme Engelliler Kaça Ayrılır? Kör ve Az Gören Bireyler

Görme engelliler genellikle “az gören” ve “kör” olarak iki ana kategoriye ayrılırlar. Ancak, her bireyin görme yeteneği ve engel seviyesi farklı olduğu için, bu ayrım net bir şekilde tanımlayıcı olmayabilir ve herkes için geçerli değildir. Bazı durumlarda, insanlar bir kategoride değil, gri bir alanda yer alabilirler. Bu nedenle, bireysel tercihlere ve yaşam koşullarına dayalı olarak, daha ayrıntılı alt kategoriler de kullanılabilir. Görme engelliler, görme duyusunda kısmi veya tam kayıp yaşayan bireylerdir.

Görme Engelliler Körler ve Az Görenler Olarak İki Gruba Ayrılır

Az Gören Görme Engelliler

Az gören (visually impaired) terimi, görme yeteneği düşük olan veya görme alanında sınırlama yaşayan bireyleri tanımlar. Az gören bireyler, gözlük, kontakt lens ya da benzeri optik yardımcı cihazlarla görme yeteneklerini düzeltmeye veya artırmaya çalışabilirler. Ayrıca, büyüteç, okuma cihazları, yüksek kontrastlı materyaller ve diğer görme yardımcı teknolojileri de kullanabilirler. Tüm düzeltmelerle birlikte gören gözün olağan görme gücünün onda birinden fazla ancak yarısından azına yani 20/200 ile 20/70 arasındaki görme keskinliğine sahip olan ya da görme açısı 20 dereceden fazla ancak 70 dereceden az olan bireylerdi.

Az Gören Bireylerin İhtiyaçlarını Karşılamak İçin Kurulan Kuruluşlar

Engelsiz Yaşam Derneği

Görme engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımlarını artırmak, eğitim ve istihdam olanaklarını geliştirmek, sosyal ve kültürel faaliyetlere katkıda bulunmak amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Az gören bireylere yönelik olarak bilgisayar eğitimi, işaret dili eğitimi, kariyer danışmanlığı, psikolojik destek, hukuki danışmanlık gibi hizmetler sunar.

Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM)

Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren bir e-kütüphanedir. Görme engelli bireylere yönelik olarak sesli kitaplar, elektronik kitaplar, radyo tiyatroları, sesli betimlemeli filmler, sesli anlatım gibi içerikler sunar. Ayrıca az gören bireyler için büyük puntolu kitaplar ve kavram kitapları da hazırlar.

Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı Vakfı (TÜRGÖK)

Görme engelli bireylerin eğitimine katkıda bulunmak amacıyla kurulan bir vakıftır. Az gören bireylere yönelik olarak büyük puntolu kitaplar, büyüteçli okuma cihazları, konuşan hesap makinesi gibi araçlar sağlar. Ayrıca az gören çocuklara yönelik olarak geliştirici oyunlar ve etkinlikler de düzenler.

Görmeyen (Kör) Bireyler

Kör (blind) terimi ise, bireyin görmesinin olmadığı veya sadece çok az görme yeteneği olduğu anlamına gelir. Kör bireyler, çevrelerini algılamak, bilgi edinmek ve günlük aktivitelerini yürütmek için diğer duyusal algılarına ve destekleyici teknolojilere güvenirler. Bunlar arasında beyaz bastonlar, kılavuz köpekler, ekran okuyucular, metinden sese dönüştürme programları ve braille yazısı gibi yardımcı araçlar yer alabilir.

Kör bireyler, görme duyusunda tam kayıp yaşayan bireylerdir. Kör bireyler, tüm düzeltmelerle birlikte gören gözün olağan görme gücünün onda birine yani 20/200’lük görme keskinliğine ya da daha azına sahip olan ya da görme açısı 20 dereceyi aşmayan bireylerdir. Kör bireyler, siyah veya başka bir renk göremezler; çünkü hiçbir şey göremezler. Görme eylemini asıl gerçekleştiren ve bunu veriye dönüştüren beynimiz olduğundan, bir insanın doğuştan mı yoksa sonradan mı görüş yetisini kaybettiği de önemlidir.

Kör bireylerin sayısı, dünya genelinde yaklaşık 39 milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 8 bin civarındadır. Kör bireylerin eğitim, istihdam, sosyal katılım ve yaşam kalitesi gibi alanlarda karşılaştıkları sorunlar ve ihtiyaçlar vardır.

İhtiyaçların Giderilmesi İçin Bazı Kurum, Kuruluş Ve Dernekler

Türkiye Körler Federasyonu:

Görme engelli bireylerin haklarını savunmak, eğitim ve istihdam olanaklarını geliştirmek, sosyal ve kültürel faaliyetlere katkıda bulunmak amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Kör bireylere yönelik olarak braille alfabesi eğitimi, bilgisayar eğitimi, işaret dili eğitimi, kariyer danışmanlığı, psikolojik

Türkiye Beyazay Derneği:

Görme engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımlarını artırmak, eğitim ve istihdam olanaklarını geliştirmek, sosyal ve kültürel faaliyetlere katkıda bulunmak amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Kör bireylere yönelik olarak braille alfabesi eğitimi, bilgisayar eğitimi, işaret dili eğitimi, kariyer danışmanlığı, psikolojik destek, hukuki danışmanlık gibi hizmetler sunar.

Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı Vakfı (TÜRGÖK)

Görme engelli bireylerin eğitimine katkıda bulunmak amacıyla kurulan bir vakıftır. Kör bireylere yönelik olarak sesli kitaplar, braille kitaplar, konuşan hesap makinesi gibi araçlar sağlar. Ayrıca kör çocuklara yönelik olarak geliştirici oyunlar ve etkinlikler de düzenler.

Sonuç olarak, görme engelliler kategorisinde, az gören ve kör bireyler olmak üzere genel bir ayrım yapılabilir. Ancak, her birey kendine özgü bir duruma sahip olduğu için, ayrımı yaparken dikkatli olunmalı ve bireysel ihtiyaçlar ve tercihler göz önünde bulundurulmalıdır.

Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, yaklaşık 220 bin kişinin görme engeli vardır. Her bin kişiden 3’ünde görme engeli bulunmaktadır. Türkiye’de Adana, Ankara (2), Çanakkale, Denizli, Erzurum, Gaziantep, İstanbul (2), İzmir, Kayseri, Kahramanmaraş, Konya, Niğde, Tokat, Diyarbakır’da olmak üzere görme engelli çocukların okuyabileceği 16 adet Körler Okulu bulunmaktadır.