Kör bireylerin hayvan dostları ile olan ilişkisi, sadece arkadaşlık ve yardımcılık sağlamakla kalmayıp aynı zamanda bir takım iyileştirici etkilere de sahiptir.
Birincisi, köpeklerin sevgi dolu tavırları, stresi azaltır ve kör bireyleri mutlu hissettirir. Köpeklerin dokunma, öpme ve sarılma gibi davranışları, serotonin ve oksitosin hormonlarının salınımını arttırarak, kör bireylerin kaygı ve depresyon gibi ruhsal bozukluklarını azaltabilir.
İkincisi, hayvan dostları olan köpeklerin yüksek duyusal yetenekleri kör bireylerin günlük yaşamını kolaylaştırıcı etkisi vardır. Kör bireylerin sosyal hayatına destek olmanın yanı sıra, köpekler aynı zamanda, sağlık sorunları, trafik, engeller gibi mücadele edilmesi gereken birçok engeli yardımcı köpek eğitimiyle öğrenebilir ve yardımcı olabilir.
Son olarak, hayvanlar kör bireylerde belirli bir sorumluluğu üstlenmelerine neden olabilir ve bu da onları daha organize ve düzenli hareket etmeye sevkedebilir.
(Köpekler, kediler ve diğer evcil hayvanlar, insanlar için sadece evcil hayvanlar değillerdir, aynı zamanda sıcak ve anlamlı bir arkadaşlık da sunarlar. Köpekler, özellikle sınırsız bir sevgi ve sadakat sunarlar, bu da sahipleriyle uzun ve mutlu bir ilişki sürdürmelerine olanak sağlar.
Köpeklerin çoğu, insanlara karşı büyük bir sadakat duygusu hissederler ve sahipleri ile oynamak, gezinmek, egzersiz yapmak ve hatta uyumak için zaman geçirmek için sürpriz yapabilirler. Köpeklerin bu sadakati, genellikle evde yaşayan yaşlı insanlar, engelli insanlar ve diğer yalnız insanlar için bir arkadaşlık sağlamalarının nedenidir.
Benzer şekilde, kediler de birçok insan için keyifli bir arkadaşlık sunarlar. Kediler, evde rahatlamak ve dinlenmek için mükemmel hayvanlardır ve aynı zamanda sahipleri ile oyun oynamak ve sevgi göstermek için zaman harcamayı da severler.)
Kör bireyler ve hayvan dostları arasındaki özel ilişki ve iyileştirici etkileri
– Kör bireyler, görme duyusunu kaybettikleri için, hayvanlarla kurdukları ilişkide dokunma, işitme, koku alma gibi duyuları daha fazla kullanırlar. Bu durum, onların hayvanlarla daha yakın bir bağ kurmalarına ve onlardan daha fazla destek almalarına olanak sağlar.
– Kör bireylerin hayvan dostları arasında en yaygın olanı rehber köpeklerdir. Rehber köpekler, kör bireylere günlük yaşamda hareket özgürlüğü, güvenlik, bağımsızlık ve sosyal katılım sağlarlar. Rehber köpeklerin kör bireylerin psikolojik sağlığına da olumlu etkileri vardır. Örneğin, rehber köpeklerin kör bireylerin depresyon, kaygı, yalnızlık gibi olumsuz duygularını azalttığı, özgüven, özsaygı, iyimserlik gibi olumlu duygularını arttırdığı bulunmuştur.
– Kör bireylerin hayvan dostları sadece rehber köpeklerle sınırlı değildir. Kör bireyler diğer evcil hayvanlarla da özel bir ilişki kurabilirler. Örneğin, kedi, kuş, balık gibi hayvanlar da kör bireylere arkadaşlık, eğlence, sevgi ve ilgi sağlayabilirler. Hayvan dostlarıyla kurulan ilişki kör bireylerin stresle başa çıkmalarına, sosyal becerilerini geliştirmelerine ve yaşam kalitelerini yükseltmelerine yardımcı olabilir.
Rehber Köpek Nasıl Eğitilir?
– Körlerin hayvan dostları rehber köpek eğitimi, özel merkezlerde uzman eğitmenler tarafından yapılır. Rehber köpek olmaya uygun olan türlerden seçilen yavrular, 6-8 haftalık olduklarında gönüllü ailelere teslim edilir. Bu aşamada yavrular sosyalleşir, temel itaat becerilerini öğrenir ve insanlarla iyi ilişkiler kurar.
– Yavrular bir veya bir buçuk yaşına geldiklerinde özel merkezlere geri alınır ve rehber köpek eğitimine başlarlar. Bu eğitimde köpekler sahiplerine yardımcı olmak için gerekli becerileri öğrenirler. Örneğin, engelleri fark etmek, yön vermek, kapıları açıp kapatmak, trafik kurallarına uymak gibi beceriler.
– Rehber köpek eğitimi yaklaşık bir yıl sürer ve sonunda köpekler sertifika alır. Daha sonra köpekler görme engelli insanlarla eşleştirilir ve onlara teslim edilir. Bu aşamada köpekler ve sahipleri birlikte uyum sürecine girer ve birbirlerine alışırlar.
– Rehber köpek eğitimi zorlu ve uzun bir süreçtir. Hem görme engelli bireylerin hayvan dostları köpekler hem de sahipleri bu süreçte sabır, güven ve işbirliği göstermelidir. Rehber köpek eğitiminin maliyeti de oldukça yüksektir. Genellikle devlet veya yardım kuruluşları bu maliyeti karşılar.
Rehber Köpek Eğitiminde Kullanılan Yöntemler
– Körlerin hayvan dostları rehber köpek eğitiminde genellikle pozitif takviye yöntemi kullanılır. Bu yöntem, köpeğin istenilen davranışı sergilediğinde ödüllendirilmesini içerir. Ödüller, yiyecek, oyuncak veya övgü şeklinde olabilir. Pozitif takviye yöntemi, köpeğin öğrenmesini kolaylaştırır ve özgüvenini artırır.
– Rehber köpek eğitiminde bir diğer yöntem de clicker eğitimidir. Bu yöntem, sesli bir clicker kullanarak, köpeğin istenilen davranışı sergilediği anda pozitif bir pekiştirici olarak click sesi verilmesi temeline dayanır. Bu yöntem, köpeğin hızlı bir şekilde öğrenmesini ve yeni davranışlar sergilemesini sağlar.
– Rehber köpek eğitiminde ceza veya negatif takviye yöntemleri pek tercih edilmez. Bu yöntemler, köpeğin istenmeyen davranış sergilemesi durumunda bir ceza veya rahatsızlık verilmesini içerir. Ceza veya negatif takviye yöntemleri, körlerin hayvan dostları köpeğin özgüvenini azaltabilir ve köpek-sahibi ilişkisini bozabilir.
Clicker Eğitimi Nasıl Yapılır?
– Clicker eğitimi yapmak için öncelikle bir clicker cihazı ve köpeğin sevdiği ödüller (yiyecek, oyuncak, övgü) gereklidir.
– Clicker eğitiminin temeli, click sesinin ödül ile ilişkilendirilmesidir. Bu yüzden ilk olarak köpeğe click sesini duyduğunda ödül alacağını öğretmek gerekir. Bunun için düğmeye basarak click sesi çıkarılır ve hemen ardından köpeğe bir ödül verilir. Bu işlem birkaç kez tekrarlanır.
– Köpek click sesini ödül ile ilişkilendirdikten sonra, istenilen davranışı öğretmek için clicker kullanılabilir. Örneğin, otur komutunu öğretmek için, köpeği oturtmak istediğiniz yere götürün ve elinizdeki ödülü yukarı kaldırın. Köpek oturduğunda hemen click sesi çıkarın ve ödülü verin. Bu işlemi birkaç kez tekrarlayın ve her seferinde otur komutunu söyleyin.
– Köpek istenilen davranışı yaptığında her seferinde click sesi çıkarmak ve ödül vermek önemlidir. Böylece köpek davranışın doğru olduğunu anlar ve pekiştirilir. Zamanla köpek komutu duyduğunda otomatik olarak oturacaktır.