Engelliler İçin Eğitim Ve Öğrenme Süreçlerinde Destekleyici Araçlar

Engelliler için eğitim ve öğrenme süreçlerinde destekleyici araçlar, engelli bireylerin eğitim programlarının amaçlarını gerçekleştirmelerine, öğrenme güçlüklerini aşmalarına, öğrenmeyi öğrenmelerine, bilgi ve becerilerini farklı ortamlarda kullanmalarına ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olan araçlardır.

Engelliler için eğitim ve öğrenme süreçlerinde destekleyici araçlar

Engelliler için eğitim ve öğrenme süreçlerinde destekleyici araçlar, engellilik türüne, derecesine, ihtiyaca ve bireysel farklılıklara göre değişebilir. Ancak genel olarak şu tür araçlar sayılabilir:

Özel eğitim materyalleri: Engelli bireylerin eğitim programlarına uygun olarak hazırlanan veya uyarlanan materyallerdir. Örneğin, braille alfabesi ile yazılmış kitaplar, işaret dili ile anlatılan videolar, sesli kitaplar, büyük puntolu yazılar, resimli kartlar, semboller vb.

Özel eğitim teknolojileri: Engelli bireylerin eğitim ve öğrenme süreçlerinde kullanabilecekleri teknolojik araçlardır. Örneğin, bilgisayar, tablet, akıllı tahta, ses tanıma programları, ekran okuyucu programları, klavye alternatifleri, sesli hesap makinesi vb.

Özel eğitim gereçleri: Engelli bireylerin eğitim ve öğrenme süreçlerinde kullanabilecekleri fiziksel araçlardır. Örneğin, tekerlekli sandalye, koltuk değneği, baston, protez-ortez, işitme cihazı vb.

Özel eğitim yöntemleri: Engelli bireylerin eğitim ve öğrenme süreçlerinde kullanabilecekleri pedagojik yöntemlerdir. Örneğin, bireyselleştirilmiş eğitim planı, birebir özel eğitim desteği, kaynaştırma eğitimi, evde eğitim hizmeti vb.

Engelliler için eğitim ve öğrenme süreçlerinde destekleyici araçlar, engellilerin eğitimde daha fazla bağımsızlık, erişilebilirlik ve başarı elde etmelerine yardımcı olur. İşte bazı destekleyici araçlar:

İşitme engelliler için:

– İşitme cazları ve kokleanimplantlar: İşitme kaybı yaşayan bireylere sesleri duymalarına yardımcı olur.

– Altyazılar ve işaret dili tercümanları: İşitme engellilerin konuşma ve televizyon programlarını izlemesini kolaylaştırır.

– Ses tanıma yazılımları: İşitme engellilere, konuşulduğunda metin haline dönüştürülen sesli içerikleri anlamalarında yardımcı olur.

Görsel engelliler için:

– Braille alfabesi: Görsel engellilerin okuma ve yazma becerilerini geliştirmelerini sağlar.

– Sesli kitaplar ve ekran okuyucu yazılımlar: Görsel engellilere yazılı metinleri sesli şekilde dinleme veya dokunmatik ekranları kullanma olanağı sağlar.

– Taktile şekiller ve etiketler: Görsel işaretlemelerin dokunma yoluyla anlaşılmasını sağlar, örneğin belirli cisimleri tanımak için taktile etiketler kullanılır.

Motor engelliler için:

– Tekerlekli sandalye erişimi: Engellilerin okul ve sınıf gibi mekanlara rahatlıkla girebilmelerini sağlar.

– Ergonomik araçlar ve düzenlemeler: Engellilerin fiziksel aktivitelere katılmasını kolaylaştıran özelliklere sahip araçlar ve ekipmanlar.

– Alternatif iletişim yöntemleri: Motor becerileri etkilenen bireylere, örneğin göz takibi yönlendirme cihazlarıyla iletişim kurmalarına yardımcı olan teknolojik araçlar.

Örenme güçlüğü olanlar için:

– Özel eğim materyaller: Öğrenme güçlüğü olan bireylere uygun materyal ve öğrenme stratejileri sunar.

– Görsel destekler: Resimler, grafikler veya infografikler gibi görsel materyaller, öğrenme sürecinde anlamayı kolaylaştırır.

– Kişiselleştirilmiş öğrenme programları: Kullanıcının öğrenme ihtiyaçlarına ve beceri düzeyine uygun olarak tasarlanmış programlar.

Destekleyici araçlar, engellilerin bireysel gereksinimlerine ve öğrenme tarzlarına göre düzenlenmelidir. Bu araçlar, engellilerin okullarda ve diğer eğitim ortamlarında eşit erişime sahip olmalarını ve en iyi şekilde öğrenmelerini sağlamayı amaçlar. Eğitim sağlayıcılar ve uzmanlar, engelli bireylerin yapabileceklerine odaklanarak destekleyici araçları kullanma ve uyarlamada önemli bir rol oynarlar.

Engelliler için eğitimde kaynaştırma, engelli öğrencilerin normal eğitim ortamlarında, akranlarıyla birlikte eğitim almaları ve gerektiğinde özel eğitim desteği sağlanması anlamına gelir. Kaynaştırma, engelli öğrencilerin toplumsal hayata katılımlarını, sosyal becerilerini, akademik başarılarını ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Kaynaştırma, sadece engelli öğrencinin normal sınıfa yerleştirilmesi değil, aynı zamanda sınıf içinde ve dışında uygun düzenlemelerin yapılmasıdır. Kaynaştırma için şu unsurlar önemlidir:

Öğretmenlerin bilinçlendirilmesi: Öğretmenlerin engellilik konusunda bilgi sahibi olmaları, engelli öğrencileri tanımaları, onların ihtiyaçlarını belirlemeleri ve uygun yöntemleri kullanmaları gerekir. Öğretmenlerin engelli öğrencilere karşı olumlu bir tutum sergilemeleri, onları sınıfın bir parçası olarak görmeleri ve diğer öğrencilerle etkileşimlerini desteklemeleri de önemlidir.

Özel eğitim desteği: Engelli öğrencilerin normal eğitim ortamlarında eğitim alabilmeleri için özel eğitim desteği alması gerekebilir. Özel eğitim desteği, engelli öğrencinin bireysel farklılıklarına, güçlü ve zayıf yönlerine göre hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim planları çerçevesinde verilir. Özel eğitim desteği, birebir veya küçük gruplar halinde, normal sınıf içinde veya dışında, sürekli veya geçici olarak sağlanabilir.

Erişilebilirlik ve uyarlama: Engelli öğrencilerin normal eğitim ortamlarında eğitim alabilmeleri için erişilebilirlik ve uyarlama sağlanması gerekir. Erişilebilirlik, engelli öğrencinin fiziksel ortama, iletişime ve bilgiye erişebilmesini sağlar. Uyarlama ise, engelli öğrencinin eğitim programına, materyallere, teknolojilere, gereçlere ve yöntemlere uyum sağlayabilmesini sağlar.

Aile ve toplum katılımı: Engelli öğrencilerin normal eğitim ortamlarında eğitim alabilmeleri için aile ve toplum katılımı da önemlidir. Ailelerin engelli çocuklarının eğitim sürecine dahil olmaları, onların gelişimini izlemeleri ve desteklemeleri gerekir. Toplumun da engellilik konusunda bilinçlenmesi, engelli bireylere karşı ön yargılarını kırması ve onları kabul etmesi gerekir.