Görme Engelliler İçin Tasarlanmış Bilgisayar Programları Nelerdir?

Görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları, onların bilgisayarları daha erişilebilir hale getirmek ve günlük yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilir. Hem sosyal alanda hem de mesleki alanda bilgisayar kullanımını destekleyen bu uygulamalar görme engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmaktadır.

Görme Engelliler için Tasarlanmış Hayatı Kolaylaştıran Bilgisayar Programları

Görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları, ekran okuma yazılımları, ekran büyütme araçları, konuşma tanıma yazılımları ve dokunmatik ekranlara uyumlu arayüzler gibi çeşitli özellikleri içerebilir.

Ekran Okuma Yazılımları

Ekran okuma yazılımları, görme engelli veya düşük görme yeteneğine sahip kişilerin bilgisayar ekranındaki metinleri, simgeleri, menüleri ve diğer öğeleri sesli olarak duyabilmelerini sağlayan yardımcı teknoloji ürünleridir.

Ekran okuma yazılımları, Windows, Mac OS, Linux gibi farklı işletim sistemlerinde çalışabilir. Bazı ekran okuma yazılımları ücretsiz olarak sunulurken, bazıları lisanslı ve ücretlidir.

Görme engelliler için geliştirilen en yaygın ekran okuma yazılımları

• JAWS: Windows işletim sistemi için özel olarak üretilmiş en popüler ekran okuyucu programıdır. Türkçe dil desteği de sunar. Bu programı satın almanız halinde ömür boyu lisans verilir.
• NVDA: Windows işletim sistemi için ücretsiz ve açık kaynaklı bir ekran okuyucu programıdır. Türkçe dahil birçok dilde kullanılabilir. Web siteleri, e-posta istemcileri, Microsoft Office uygulamaları gibi birçok programla uyumludur.
• VoiceOver: Mac OS ve iOS işletim sistemlerinin yerleşik bir özelliği olan bir ekran okuyucu programıdır. Türkçe dahil birçok dilde kullanılabilir. Safari, Mail, iTunes gibi Apple uygulamalarıyla uyumludur.
• TalkBack: Android işletim sisteminin yerleşik bir özelliği olan bir ekran okuyucu programıdır. Türkçe dahil birçok dilde kullanılabilir. Google Chrome, Gmail, Google Play gibi Google uygulamalarıyla uyumludur .

Ekran Büyütme Araçları

Ekran büyütme araçları görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları olmakta, görme güçlüğü çeken veya ekranındaki metinleri ve resimleri daha net görmek isteyen kişilerin kullanabileceği yardımcı yazılımlardır. Bu araçlar, ekranın belirli bir bölümünü veya tamamını büyüterek görüntü kalitesini artırır. Ekran büyütme araçları, Windows, Mac OS, Linux gibi farklı işletim sistemlerinde çalışabilir. Bazı araçlar ücretsiz olarak sunulurken, bazıları lisanslı ve ücretlidir.

Görme engellilerin bilgisayar ekranındaki içeriği büyütmesine olanak tanır. Bu, metinleri daha rahat okumalarını ve grafikleri net bir şekilde görmelerini sağlar.

Konuşma Tanıma Yazılımları

Kullanıcıların sesli komutlarla bilgisayarlarını yönetmelerini sağlar. Bu sayede, görme engellilerin klavye veya fareye ihtiyaç duymadan işlemlerini gerçekleştirmeleri mümkün olur. Görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları içerisindeki konuşma tanıma yazılımları oldukça işlevseldir.

Konuşma tanıma yazılımları, insanların konuşmalarını yazılı metne çeviren teknolojik sistemlerdir. Bu yazılımlar, bilgisayar, telefon, tablet gibi cihazlarda sesli komut verme, metin oluşturma, arama yapma gibi işlemleri kolaylaştırır. Konuşma tanıma yazılımları, farklı dilleri, aksanları, konuşma hızlarını ve tonlamalarını tanıyabilen yapay zeka algoritmaları kullanır. Konuşma tanıma yazılımlarının bazı örnekleri şunlardır:

• Google Asistan: Google’ın geliştirdiği bir sanal asistan uygulamasıdır. Android ve iOS cihazlarda çalışır. Kullanıcıların sesli komutlarla arama yapmasını, hatırlatıcı ayarlamasını, müzik çalmasını, haber okumasını ve daha birçok işlemi yapmasını sağlar.
• Siri: Apple’ın geliştirdiği bir sanal asistan uygulamasıdır. iOS, iPadOS, macOS, watchOS ve tvOS cihazlarda çalışır. Kullanıcıların sesli komutlarla arama yapmasını, mesaj göndermesini, navigasyonu kullanmasını, müzik çalmasını ve daha birçok işlemi yapmasını sağlar.
• Microsoft Cortana: Microsoft’un geliştirdiği bir sanal asistan uygulamasıdır. Windows 10, Windows Phone 8.1, Xbox One ve Microsoft Band cihazlarında çalışır. Kullanıcıların sesli komutlarla arama yapmasını, hatırlatıcı ayarlamasını, e-posta göndermesini, müzik çalmasını ve daha birçok işlemi yapmasını sağlar.
• Dragon Professional: Nuance Communications’ın geliştirdiği bir konuşma tanıma yazılımıdır. Windows ve macOS bilgisayarlarda çalışır. Kullanıcıların sesli komutlarla belge oluşturmasını, düzenlemesini, biçimlendirmesini ve paylaşmasını sağlar.

Görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları ve yazılımlara ek olarak konuşma tanıma teknolojisini kullanan diğer uygulamalar da vardır. Örneğin Google Dokümanlar Sesle Yazma, Amazon Lex, Google Cloud Speech API, Microsoft Bing Speech API gibi uygulamalar da konuşma tanımayı farklı amaçlarla kullanmaktadır.

Görme engelliler için geliştirilen bilgisayar programları arasında en çok kullanılanlar hangileridir?

Görme engelliler için geliştirilen bilgisayar programları arasında en çok kullanılan program JAWS adlı ekran okuyucu programdır. Bu program, Windows işletim sistemi için özel olarak üretilmiş ve Türkçe dil desteği de sunmaktadır.

JAWS dışında, görme engelliler için geliştirilen diğer popüler bilgisayar programları NVDA, ZoomText ve VoiceOver’dir. NVDA, Windows işletim sistemi için ücretsiz ve açık kaynaklı bir ekran okuyucu programıdır. ZoomText, Windows ve macOS işletim sistemleri için geliştirilmiş bir ekran büyütücü ve ekran okuyucu yazılımıdır. VoiceOver, Mac OS ve iOS işletim sistemlerinin yerleşik bir özelliği olan bir ekran okuyucu programıdır. Bu programlar da Türkçe dahil birçok dilde kullanılabilir ve farklı uygulamalarla uyumludur.

Görme engelliler için tasarlanmış bilgisayar programları, görme engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmakta ve bunlara her geçen yün yenisi eklenmekte,  var olanlar gelitirilmektedir.