Özel eğitim, öğrenme veya gelişim süreçlerinde farklılık gösteren öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tasarlanmış özel bir eğitim programıdır. Bu programlar, akademik, sosyal, duygusal veya davranışsal alanlarda destek sağlayarak öğrencilerin potansiyellerini realize etmelerine ve başarılı bir eğitim deneyimi yaşamalarına yardımcı olur.
Özel eğitim, çeşitli öğrenme güçlükleri, dil ve konuşma bozuklukları, işitme veya görme engelleri, zihinsel yetersizlikler, otizm spektrum bozukluğu (ASD), davranışsal veya duygusal problemler gibi özel ihtiyaçları olan öğrencileri kapsar. Her bireyin eğitiminin farklılaşması gerektiği düşünülerek, özel eğitim öğrencilere bireysel veya küçük gruplar halinde verilebilir. Eğitim, öğrencinin ihtiyaçlarına uygun öğretim metotları, materyaller ve destek personeli ile desteklenir.
Öğrencilerin yaşadıkları zorlukları aşmalarına yardımcı olurken, bağımsızlık, sosyal beceriler, iletişim ve yaşam becerileri gibi önemli alanları da geliştirmeyi hedefler. Ayrıca, öğrencilerin kendi potansiyellerini keşfetmelerini, güçlü yanlarını kullanmalarını ve gelecekte bağımsız yetişkinler olmalarını destekleyen bir yaklaşım benimser.
Her bireyin eşit eğitim hakkından yararlanmasını sağlamayı amaçlayan bir şekilde uygulanır. Bu şekilde, öğrencilerin özel gereksinimleri dikkate alınır ve onlara eşit fırsatlar sunulur. Özetle, özel eğitim, her öğrencinin kendi potansiyelini gerçekleştirebileceği, desteklenen ve kapsayıcı bir eğitim ortamı sunmayı hedefleyen bir eğitimdir.
Özel eğitim, bireyin gelişiminde farklılık gösteren ve normal eğitimden yeterince yararlanamayan bireylerin özel gereksinimlerine uygun olarak hazırlanan eğitim programıdır. Özel eğitim, bireyin kapasitesini artırmak, yetersizliği engele dönüştürmemek, kendine yeterli ve topluma uyumlu olmasını sağlamak amacıyla özel olarak yetiştirilmiş personel, yöntem, araç ve mekanlarla verilir. Özel eğitim, zihinsel, fiziksel, iletişimsel, sosyal ve duygusal gelişim alanlarında farklı gelişen bireyleri kapsar.
Özel Eğitim İhtiyacı Olan Bireyler
Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler
Zeka düzeyi ortalamanın altında olan ve uyum sağlama becerilerinde yetersizlik gösteren bireylerdir. Eğitilebilir veya öğretilebilir olarak sınıflandırılabilir ve bireyselleştirilmiş eğitim programları ile gelişimleri desteklenebilir.
Görme Yetersizliği Olan Bireyler
Görme duyusunda kısmi veya tam kayıp yaşayan bireylerdir. Braille alfabesi, büyük puntolu materyaller, sesli kitaplar, beyaz baston gibi araçlarla eğitim alabilirler.
İşitme Yetersizliği Olan Bireyler
İşitme duyusunda kısmi veya tam kayıp yaşayan bireylerdir. İşaret dili, dudak okuma, işitme cihazı, koklear implant gibi araçlarla eğitim alabilirler.
Ortopedik Yetersizliği Olan Bireyler
Vücudunun bir veya daha fazla bölümünde hareket kısıtlılığı veya fonksiyon kaybı yaşayan bireylerdir. Protez, tekerlekli sandalye, koltuk değneği gibi araçlarla eğitim alabilirler.
Dil Ve Konuşma Bozukluğu Olan Bireyler
Dil ve konuşma becerilerinde akranlarına göre anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerdir. Artikülasyon bozukluğu, kekemelik, afazi gibi sorunlar yaşayabilirler. Dil ve konuşma terapistleri tarafından eğitim alabilirler.
Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Zeka düzeyi normal olmasına rağmen öğrenme sürecinde güçlük çeken bireylerdir. Disleksi, disgrafi, diskalkuli gibi sorunlar yaşayabilirler. Özel öğretim yöntemleri ve materyalleri ile öğrenmeleri kolaylaştırılabilir.
Duygusal Ve Davranış Bozukluğu Olan Bireyler
Duygu durumunda ve davranış kalıplarında akranlarına göre anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerdir. Depresyon, anksiyete, davranım bozukluğu gibi sorunlar yaşayabilirler. Psikoterapi, davranış değiştirme teknikleri veya aile eğitimi gibi yöntemlerle tedavi edilebilir.
Özel Yetenekli Bireyler
Yaşıtlarına göre daha hızlı öğrenen, yaratıcılık, sanat, liderlik gibi alanlarda kapasitesi yüksek olan ve soyut fikirleri anlayabilen bireylerdir. Üstün zekalı veya üstün yetenekli olarak tanımlanabilir. Zenginleştirilmiş eğitim programları, BİLSEM, destek eğitim odası gibi hizmetlerden yararlanabilirler.
Özel Eğitim Öğretmenleri Kimlerdir?
Özel eğitim öğretmenleri, özel gereksinimli bireylerin eğitiminde etkin rol oynayan kişilerdir. Özel eğitim öğretmenleri, zihinsel, fiziksel, iletişimsel, sosyal ve duygusal gelişim alanlarında farklı gelişen bireylerin öğrenme süreçlerini destekler, potansiyellerini ortaya çıkarır ve topluma uyum sağlamalarına yardımcı olur. Özel eğitim öğretmenleri, özel eğitim yöntemleri uygular, bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlar, özel araç ve gereçler kullanır, öğrencilerin davranışlarını gözlemler ve değerlendirir, veliler ve diğer uzmanlarla işbirliği yapar.
Özel Eğitim Öğretmenleri Görevleri Nelerdir?
Özel eğitim öğretmenlerinin görevleri, özel gereksinimli bireylerin eğitimine katkı sağlamak için çeşitli faaliyetler içermektedir. Özel eğitim öğretmenlerinin görevleri şunlardır:
– Öğrencilerin özel ihtiyaçlarını belirlemek ve buna göre eğitim programları hazırlamak.
– Öğrencilerin gelişimini izlemek ve gerektiğinde programlarını değiştirmek.
– Öğrencilerin öğrenme stillerini ve öğrenme zorluklarını anlamak ve buna göre öğretim yöntemleri belirlemek.
– Öğrencilerin engeline rağmen etkili olacak şekilde dersleri kolaylaştırmak.
– Gerektiğinde öğrencilere hem akademik hem de kişisel olarak destek sağlamak.
– Öğrencilere saygı göstermek ve öğrenme ortamında onlara onurlu davranmak.
– Öğrencilerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak dersleri önceden hazırlamak.
– Öğrencilerin öğrenme hedeflerine ulaşmak için etkinlikler tasarlamak.
– Geleneksel öğretim metotlarını uyarlamak, görsel ve işitsel materyaller hazırlamak, özel ekipmanlar kullanmak.
– Görme engelli öğrencilere Braille alfabesini, işitsel engelli öğrencilere işaret dili ve dudak okuma tekniklerini kazandırmak.
– Sınıf öğretmeni ile koordinasyon içerisinde çalışıp müfredata uygun aktiviteler düzenlemek.