Tünel Görüşü Nedir? Neden Önemlidir? (Perifer Görme Kaybı)

Tünel görüşü ya da diğer adıyla perifer görme kaybı, çevresel görüşün bozulmasına denir. Periferik görme kaybı (peripheral vision loss), hastanın normal görüş alanının kenarlarında kalan nesneleri görmede güçlük yaşamasıdır. Sadece dar alandaki objelere odaklanabilirler ve bu odaklanma “dairesel tünel benzeri” bir alanda gerçekleşir. Bu nedenle “tünel görüşü” olarak adlandırılmıştır.

Perifer görme kaybında görme alanı çevresel olarak daralır ve görüş, merkezi bölge ile kısıtlanır. Hasta sanki dairesel bir tünelin içinden bakıyormuşçasına çevresini kısıtlı bir biçimde görür. Bu göz hastalığı olan kimselerin merkezi görmesi iyidir ancak geniş açılı göremezler. Görüş açısı gitgide daraldığı için pek çok kör nokta oluşur. Loş ışıkta görmeleri iyice zorlaşır. Yürürken yön bulma yetenekleri bozulur. Perifer görmedeki azalma güvenli sürüş yeteneğini de etkiler.

Tünel Görüşü Kimlerde Görülür?

Tünel görüşü, tünel vizyonu (tunnel vision) ve kalnienk vizyon olarak da adlandırılan periferik görme kaybı her yaş grubunda görülebilir. Ancak yaşlı kimseler, göz problemlerine yol açan etmenlere yatkın olmaları nedeniyle risk grubunu oluşturmaktadır.

Periferik Görme Nedir? Neden Önemlidir?

Periferik görme ve ilgili problemleri daha iyi anlamak için merkezi vizyonun ne demek olduğunu bilmek gerekir. Gözlerimiz aslında aynı anda birçok yöndeki görüntüyü algılıyor. Düz bakıldığında görüş alanının ortasında bulunan görüntüye “merkezi vizyon” denir. Ekseriyetle merkez vizyon çok net ve keskindir. Merkez vizyon dışındaki algılanan alan ise periferik görüştür. Periferik görme (yan görüş veya çevresel görüş)i kafayı veya gözleri hareket ettirmeden çevrede yer alan objeleri ve hareketleri algılayabilme yeteneğidir.

Periferik Görüşün Dereceleri

Periferik görüşün yönlere göre dereceleri farklılık arz eder. Dümdüz bakıldığında, periferik görüş yaklaşık 60 derece içe (burun yönünde) ve dışarı doğru (burundan dışarıya doğru) yaklaşık 100 ila 110 derecelik bir görüş alanını kapsar. Düşey sınırlar yaklaşık 60 derece yukarı ve aşağı doğru da yaklaşık 75 derecedir. Periferik görme kaybında, bu görüş açısı (içe, dışa, yukarı, aşağı doğru) merkezi vizyon bozulmadan değişen derecelerde kaybolur. Orta ve şiddetli vakalarda periferik görme kaybı dar bir tünelden bakmaya benzer.

Bir şeye konsantre olduğumuzda, bilgisayar monitörü veya okuduğumuz kitap gibi doğrudan önümüze odaklanırız. Ama gözlerimiz, sürekli olarak etrafımızdaki diğer hareketlerin de farkındadır. Periferik görüş özellikle araba kullanmak veya spor yapmak gibi aktiviteler sırasında önemlidir.

Bir sürücü, aniden önüne çıkan bir yayayı periferik görüş yeteneği sayesinde önceden algılayabilir ve yayanın çıkma hareketine karşı önlem alabilir. Veya bir basketbol oyuncusu topu periferik görüş kullanarak gördüğü tarafa gelen bir takım arkadaşına atabilir. Sınırlı periferik görüşü olan insanlar, bu görme yeteneğinden yoksundurlar ve doğrudan önlerinde olmayan nesneleri ve hareketleri görmek için gözlerini, hatta kafalarını bile çevirmek zorunda kalırlar.

Zayıf periferik görüş bazen okuma, yazma ve sosyal becerileri etkileyebileceğinden Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile karıştırılmaktadır.

Okumak için, gözlerimiz bir sayfadaki kelimeleri takip edebilmelidir. İzleme problemleri olan bir kişi, kendi merkez vizyonunda okunan mevcut kelime grubu ile koordine etmek için bir sonraki kelime grubunu kendi periferik görüşünde bulamamaktadır. Bu da kişinin satırlar arasında ileri geri gitmesine, sözcükleri atlamasına veya tekrar okumasına neden olur. Bu okuma zorluğu sonucu kişi hüsrana uğrayabilir ve dikkati dağılabilir, bu da çoğu zaman DEHB olarak yanlış tanı koyulmasına sebep olur.

Geçici Tünel Görüşü

Tünel görüşü, vücudun yüksek seviyelerde adrenalin üretmesi durumunda, aşırı panik, stres veya öfke gibi durumlarda geçici olarak gerçekleşebilir.

Tünel Görüşü Neden Olur?

Sıklıkla glokomdan kaynaklanan optik sinir hasarı perifer görme kaybına neden olur. (Glokom nedir, öğrenmek için tıklayın). Kan kaybı, alkol tüketimi ve cıva zehirlenmesi gibi bir dizi tıbbi ve biyolojik durumdan kaynaklanabilir. Optik sinirle birlikte gözdeki kan deveranına engel olan oklüzyonlar da (göz inmeleri) tünel görüşe sebep olabilir. İnme ya da yaralanmalar da beynin görselleri işlediği noktaya hasar vererek bu hastalığa meydan verebilir.

 Perifer görme kaybının ana sebepleri şunlardır:

• Glokom
• Yaralanma sebebiyle kan kaybı
• Alkol tüketimi
• Halüsinojenik ilaçlar (uyuşturucu maddeler)
• İlaçlar
• Katarakt:
• Retinitis pigmentosa:
• Koroideremi
• Oküler migren
• Göz inmeleri ve oklüzyonlar
• Geçici tünel görüşü
• Papilledema (optik sinir ucu baskılanması)
• Kafa yaralanmaları, beyin sarsıntıları:
• Retina dekolmanı
• Yılan ısırığı
• İnme, hastalık veya yaralanmadan kaynaklanan beyin hasarı
• Örneğin optik nörit kaynaklı nörolojik hasar

Perifer görmenizi kaybettiğinizden şüpheleniyorsanız veya çevresel görüşünüzde anlık bir azalma yaşandıysa gecikmeden göz hekimine muayene olun. Anlık perifer görme kaybı, kalıcı görme kaybından kaçınmak için mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gereken ve tıbbi açıdan aciliyet gerektiren bir retina dekolmanından kaynaklanıyor olabilir. Görme alanı testini de kapsayan detaylı bir tetkik sonucu böyle bir hastalığa yakalanıp yakalanmadığınız açığa çıkar.

Periferik Görme Kaybı Belirtileri

Ana belirti yan görme kaybı iken, göz veya gözün periferik görme kaybından etkilendiğini gösteren aşağıdaki gibi belirtiler de görülebilir:

• Anormal gözbebeği ve ışığa karşı reaksiyon
• Yüzen nesneler veya yanıp sönen ışıklar görmek
• Işığa karşı artan hassasiyet
• Kötü gece görüşü
• Bir veya iki gözde şişlik
• Gözde kızarıklık ve kanlanma

Bazı durumlarda, baş ağrıları, mide bulantısı, kusma, koordinasyon eksikliği, anksiyete, karışıklık ve yorgunluk gibi periferik görme kaybı ile birlikte ortaya çıkan başka semptomlar da görülebilir.

Ayrıca, bazen periferik görme kaybı, tıbbi acil bir durumun işareti olabilir. Bilinç kaybı, şiddetli baş ağrısı, bozuk veya hırıltılı konuşma, vücudun bir tarafındaki ani güçsüzlük veya uyuşma ve ani görme kaybı gibi diğer ciddi semptomlarla birlikte periferik görme kaybı yaşarsanız acil tıbbi yardım isteyin.

Periferik Görme Kaybı Nasıl Teşhis Edilir?

Ayrıntılı bir tıbbi geçmiş ve göz muayenesi sonrasında doktorunuz, görsel alan testi ile periferik görme kaybını teşhis edebilir.

Bilgisayarlı görme alanı (BGA) testi: Bilgisayarlı görme alanı (BGA) testi ile tam karşıya odaklanmış görme (merkezi) ve yan görme (periferik) değerlendirilir. Test esnasında, testi uygulayan uzman görme alanının planını çıkarmak için bilgisayarlı araçlar kullanılır. Bu testi gerçekleştirmek için göz bebekleri büyütülmez. Test göz başına yaklaşık 10-20 dakika sürer. Bilgisayarlı Görme Alanı Testine aynı zamanda “Perimetri” de denir. Eğer bir göz hastalığınız varsa, doktor her 6 veya 12 ayda bir testi tekrarlamanızı isteyebilir. Bu, görmede meydana gelebilecek değişiklikleri ölçmelerine yardımcı olacaktır.

Perifer Görme Kaybı Tedavisi

Periferik görme kaybı için spesifik bir tedavi yoktur. Tedavi seçimi altta yatan duruma bağlıdır. Bazen, görüş alanını genişletmek için gözlüklere prizma olarak adlandırılan bir lens eklenebilir ancak bu sadece belirli çevresel görme kaybı türleri içindir. Kalıcı perifer görme kaybını düzeltebilecek konvansiyonel gözlük veya kontakt lens gibi kolay görme düzeltme seçenekleri bulunmamaktadır. Böyle hastaların hayatını kolaylaştırmak için elektronik gözlükler reçete edilmektedir. Bu tip hastalara Acesight Elektronik Gözlüğü öneriyoruz.

Acesight’ın dar görüş modu özelliği tüm görüntüyü, görülebilir alanınıza kadar küçültebilmenizi sağlar. Küçültülen görüntüyü, kendinize göre ayarlayabilirsiniz. Böylelikle, görme alanlarının yalnızca merkezi kısmını net bir şekilde görebilen perifer görme kaybına sahip hastalar, geriye kalan kör noktaları bu özellik vasıtasıyla görebilirler.

Periferik görme kaybının nedeni uygun şekilde tedavi edilirse, tünel görüşünü bile durdurabilir ve hatta tersine çevirebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda görme kaybı geri dönüşümsüzdür. Bu nedenle tünel görüşünün kapsamını önlemek veya en aza indirmek için erken teşhis ve hızlı tedavi çok önemlidir.