Beyaz Baston Nedir? Ne İşe Yarar?

Beyaz bastonun bir hikayesi olduğunu biliyor musunuz? Bir fotoğraf sanatçısı olan James Biggs 1921 yılında geçirdiği bir trafik kazası sonucu gözlerini kaybetmiştir. Hayatını devam ettirebilmek,  kendisini motorlu taşıtlardan korumak, fark edilmek ve sürücüler tarafından görülmek için kullandığı bastonu beyaza boyamıştır. Bu yöntem yavaş yavaş yayılsa da topluma mal olması 1931 yılında  Fransa’da Guilly D’herbemont tarafından başlatılan bir kampanya ile olmuştur.

Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası Nedir?

Beyaz baston hareketi olarak anılan bu kampanya sayesinde baston kullanımı hızla yaygınlaşmıştı. Rotary Kulübü tarafından bu kampanya İngiltere’de de başlatılmıştır. Aynı yılın mayıs ayında dünyaca ünlü BBC radyosu bu baston kampanyalarına dikkat çekerek, bu bastonun körleri temsil eden bir sembol olarak kabul edilmesi önerisinde bulunmuştur. Tüm bu kampanyalar sonucu ocak ayının ikinci haftası dünya genelinde “beyaz baston körler haftası” olarak kabul edilmiştir.

Daha öncesine baktığımız zaman 1930 yılında Lions Kulüp’ün siyah bastonun görülmeme nedeninden dolayı beyaz renge boyanması gerektiğini savunmuş ve 1931 yılında da Amerika’da baston kullanımının yayınlaşması adına bir kampanya başlatmıştı. 1930 yılında Amerika’da görme engelli bireylerin kullandıkları baston ile güven içerisinde seyahat etmeleri için ilk yasal düzenlemeler yapılmış ve bu konuda ilk yasa çıkarılmıştır.

Beyaz Baston Neden Yapılır?

Görme engelli bireylerin kullandıkları baston motorlu taşıt sürücüleri tarafından görülmediği için kazalar yaşanmasının önüne geçilmesi için bu bastonlar beyaz renge boyanmıştır. Görme engelli özel olarak üretilen bu bastonların beyaz renkli olmasının tek nedeni fark edilmeleridir. Görme engelli kişiler tek başlarına yürüdükleri zaman dilimlerinde özellikle geceleri bu bastonlar sayesinde fark edilebilmektedirler.

Beyaz Baston Nasıl Kullanılır?

Görme engelli bireylerin yalnız olarak hareket olanağını arttıran baston, dışarıda yürürken özür hareket etmelerine olanak sağlar. Beyaz baston düz zeminde kullanırken sağa sola kaydırmak sureti ile, pürüzlü zeminlerde ise bastonun ucunu yerden kaldırıp sağa sola dokunarak kullanılabilir. Merdiven iniş çıkışlarında ya da düşürülen bir cismi bulmak amacıyla baston kullanımında farklı teknikler üretilmiştir. Baston kullanımında kullanıcının boyuna göre seçim önemlidir.

Beyaz Bastonun Hikayesi Nedir?

Beyaz baston körler ve güvenlik günü 15 Ekim günü bütün dünya da kutlanmaktadır. James Biggs isimli bir fotoğraf sanatçısı Londra’da geçirdiği bir trafik kazası sonucu gözlerini kaybetmiştir. Bu olay sonucu hayatına görme engelli olarak devam eden James Biggs yaşadığı zorlukları en aza indirgemek, sürücüler tarafından fark edilmek için kullandığı bastonu beyaz renge boyamıştır.

Evinin yakınındaki trafik yoğunluğu yüzünden yaptığı bu eylem ilk başlarda etrafında bulunan görme engelliler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu olay sonucunda 1931 yılında Fransa’da bulunan Körler Örgütü bastonun beyaza boyanmasını “Beyaz Baston” olarak simgeleştirmiştir.

Bastonsuz yürümeye çalışan görme engelli bireylerin, düşme, çarpma, sakatlanma riskleri artmakta, dış dünya tarafından kör oldukları fark edilmediği için de bu durum kazalara yol açmaktadır. Baston kullanımının artması ile görme engelli bireyler bir nevi güvence altına da alınmış olmaktadır.

Beyaz Bastonun Mekanik Özellikleri

Karanlık ortamlarda özellikle geceleri görme engelli bireylerin fark edilmelerini sağlamak amacıyla bastonlar fosforlu bir yapıda üretilmektedir. Bastonların vurma, çarpma ve kırılma risklerine karşı dayanıklı olması için genellikle alüminyum hammaddesinden yapılmaktadır. Alüminyum dayanıklı olmakla birlikte hafif olma özelliği ile de tercih sebebidir. Buna ek olarak yağmurlu havalarda da kullanışlı olması için paslanmalara karşı da direnç göstermektedir. Bastonların boyları ortalama 118 cm olmakla beraber kullanacak kişinin boyuna göre değişiklik de göstermektedir.

Beyaz baston üç ana kısımdan oluşmaktadır. Baş, gövde ve taban. Baş ve taban kısmında bulunan kaymaz plastik, kauçuk maddesi hem tutma eylemini kolaylaştırıp elden kaymasını engelleyecek hem de taban kısmın zeminde kaymasını engelleyerek olası kazaların önüne geçmesini sağlayacaktır. Gövde kısım ise alüminyum maddeden üretilen metaldir.

Beyaz Bastonun Kullanım Zorlukları

Bu bastonlar hem maliyet bakımından hem de görme engelli bireylerin yalnız başlarına dışarı çıkmasını kolaylaştırdığı için kullanım ağı geniştir. Ancak tek başına her zaman yeterli olmamaktadır. Dar sokaklarda, sesli ışıkların olmadığı trafik alanlarında, dar kaldırımlarda ya da sarı çizgilerin olmadığı bölgelerde baston çok da işe yaramamaktadır. Bu noktada kaldırımların özellikle kör olan vatandaşlar için dizayn edilmesi çok önemlidir. Kaldırımlara araba park etmek, masa sandalye koymak, yürüyüşü engelleyecek çöp kovaları koymak ve sarı kabartma çizgilerin olmaması görme engelli bireyleri zor durumda bırakmakta bu durumlarda baston bir kurtarıcı olmamaktadır.