Kabartma Ekran Nedir? – Braille Ekran

Bu yazımızda kabartma ekran nedir, görme engelli bireyler nasıl kullanmaktadır gibi sorulara yanıt bulacaksınız. Görme engelli bireyler okuyup yazabilmek için Braille alfabesine ihtiyaç duyarlar. Gelişen teknolojiden yararlanmak için de bu alfabenin yardımı ile kabartma bilgisayar ekranından faydalanırlar. Braille alfabesinde yer alan kabartma simgeleri akıllı ekranlarda kullanılarak görme engellilerin bu alanda okuma yazma yapma olanağı sağlanmaktadır.

Günümüz teknoloji ürünlerinin çoğu dokunmatik ekrana sahip olduğu için, bu sistem görme engellilerin kullanımına açık değildir. Bu nedenle ekran okuyucular ve farklı sistemler kullanılarak, görme engelli bireylerin Braille alfabesinde yer alan kabartma simgeler akıllı ekranlarda kullanılmakta ve okuma yazma olanağı sağlamaktadır.

Kabartma Ekranda Kullanılan Braille Alfabesi

Braille alfabesi, Louis Braille tarafından 1821 yılında Fransa’da geliştirilmiştir. Temeli askerlerin kendilerine gelen mesajları karanlıkta da okumaları için geliştirilen bir sisteme dayanmaktadır. Charles Barbier tarafından geliştirilen bu sistem çok işlevsel bulunmadığı için kullanımına devam edilmedi ancak Braille bu sistemi örnek alarak ve üzerinde çalışmalar yaparak geliştirerek daha işlevsel bir hale getirdi. Uzun yıllar görme engelli bireylerin okuma yazması için kullanılan bu alfabe günümüzde birçok dijital ekranda da yayın olarak kullanılmaktadır.

Louis Braille Kimdir adlı yazımızı okumak için tıklayın.

Kabartma Ekranların Avantajları

Bilgisayarları, telefonları erişilebilirlik sıkıntısı olmadan yönetmeye, internet sitesinde gezinmeye, mail alıp göndermeye ve en önemli hususlardan olan eğitim konusunda kitapları okumaya ve rahatlıkla not almaya yarayan kabartma ekranlar, görme engellilerin hayatını son derece kolaylaştırmaktadır. Yararları konusunda daha net bilgi alabilmek için sitemizde yer alan kabartma ekranlarımızı incelemenizi tavsiye ederiz.

Kabartma Ekranların Dezavantajları

Gelişen teknoloji ile Braille alfabesi elektronik ortamlardaki yazıların okunması için de kullanılmıştır. Ancak bu cihazların maliyeti oldukça yüksektir. Bu yüzden bireysel ulaşımları çok kolay olmamaktadır. Aynı zamanda kabartma simgeler çok alan kapladıkları için bir defada tek satır göstermekte bu da okuma hızını düşürmektedir. Kitap veya uzun metinleri okumak bu nedenle çok da kolay olmamaktadır. Bir başka dezavantaj da kabartma ekranlı cihazlarda tek satıra sığmadığından dolayı grafiklere ve tablolara yer verilmemektedir.

Kabartma Ekran İçeren Cihazların Gelişimi

Yukarıda bahsettiğimiz dezavantajın en aza indirilmesi için her geçen gün başka çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde bu konu üzerinde aktif olarak araştırmaların yapıldığı Michigan Üniversitesi’nde birçok bilgiyi aynı anda gösteren uygun maliyetli ekranlar geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Yapılan araştırmalarda hedeflenen, Braille alfabesinin tablet ekranlarda mikro akışkan teknoloji ile birleştirilerek kullanılmasıdır. Bu yeni tablet ekranlarda basınç farkından yararlanmayı hedefleyerek, metrenin milyonda biri boyutlarında olan kanallarda sıvı veya hava akışı sağlanıyor. Bu şekilde tablet ekranda yer alacak olan yazılara ait kabartma semboller oluşturuluyor.  Bu çalışmaların en kısa zamanda tamamlanması bekleniyor. Görme engelli bireylerin kabartma ekran ile daha hızlı bir şekilde teknolojik ortamlarda da okuma ve yazmalarının sağlanması amaçlanmaktadır.

Braille Refreshable Screen Nedir?

Dijital ekranlarda yer alan yazıların kabartma alfabesi kullanılarak görme engellilerin okuma yazmasını sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Braille yenilenebilir ekran kavramı olarak anılmaktadır. Bu ekran direkt bilgisayar ortamı değildir. Üzerinde kabarma simgelerin ve az sayıda düğmenin yer aldığı yatay bir cihazdır. Bu cihaz bilgisayara bağlanarak dijital ortamda yer alan yazıları kabartma alfabe ile engelli bireyin okumasını sağlamaktadır.

Bilgisayar ortamında yer alan grafik ve tabloları, resimleri kabartma harflere çeviremediği için sadece yazıların okunmasına olanak sağlar. Bilgisayar ekranından çok, kullanıcının kucağına da alabileceği küçük yatay bir kutu görünümündedir. Üzerinde bir veya iki satır bulunduğu için çok uzun yazıların ve kitapların okumasını zorlaştırabilir. Çok hızlı okumak mümkün olmayabilir.

Kabartma Ekran Nasıl Çalışır?

Bilgisayara bağlanan kutu şeklindeki cihaz bilgisayar ekranında yer alan yazının bu bölümde yer alan iğnecikler ile simgelerin kabarmasını sağlar. Yazının okuduğunuz her satırını değiştirdiğinizde, cihazda yer alan iğneler bir alttaki satırı kabartmaktadır. Cihazlarda en fazla bir ya da iki satır kabarmakta, bunu okuyan görme engelli birey satır geçme tuşuna dokunduğu anda elinin altındaki kabartma ekran dağılarak yeni harflerin oluşmasını sağlar. Yazının kabarmasını sağlayan bu iğneler oldukça hassas ve kaliteli olmak zorundadır.

Kabartma Ekran ile Neler Okunur?

Günümüzde bilginin elimizin altında olmasını sağlayan dijital ortamlar görme engelli bireyler için de bilgi kaynağı olmaktadır. Kabartma ekran yardımıyla birçok içeriğe ulaşabilen engelli bireyler kitap, gazete, dergi takibi yapabilmektedir. Günlük haber takibi yapmaları da mümkündür. Kabartma kitaplar günümüzde fiyat bakımından hem ulaşımı zor olmakta hem de kapladığı alan bakımından zorluk oluşturmaktadır. Ekran kabarma sistemi bunların önüne geçmeyi hedeflemektedir. Ancak bu cihazların maliyeti de yüksek olduğu için bütün görme engelli bireylerin bu cihazlara ulaşımı mümkün olmamaktadır.